Bel Yırtığı – Fəqərəarası Disk Yırtığı

Bel Yırtığı – Fəqərəarası Disk Yırtığı

Bel fəqərə arası disk yırtıqları vücudumuzun ağırlıq mərkəzinin iki aşağı bel fəqərələrinə (L4-L5)..

Bel fəqərə arası disk yırtıqları: səbəbləri, əlamətləri və müalicəsi


Bel fəqərə arası disk yırtıqları necə yaranır?
Bel fəqərə arası disk yırtıqları onurğada ən çox rast gəlinən problemlərdəndir. İnsan bədəninin ağırlıq mərkəzi əsasən belin aşağı hissəsinə – L4-L5 fəqərələri üzərinə düşdüyü üçün bu bölgə daha çox yüklənməyə məruz qalır.

Yaş artdıqca fəqərə arası disklərin tərkibindəki maye azalır, elastiklik itir və diskin yastıq funksiyası zəifləyir. Ağır çəkili insanlar, gündəlik olaraq yük daşıyanlar, uzun müddət oturaq həyat tərzi keçirənlər və daimi vibrasiyaya məruz qalan sürücülərdə bu proses daha da sürətlənir.

Diskin içindəki yumşaq maddə quruyaraq çatlamış zarı yırtmağa və bayıra doğru çıxmağa başlayır. Bu mərhələ “protruziya” (yırtıq öncəsi dövr) adlanır. Zarı yırtaraq bayıra çıxmış disk isə artıq “disk yırtığı” və ya “ekstruziya” adlanır. Çölə çıxan disk sinir köklərinə təzyiq edərək nevroloji pozğunluqlara səbəb olur.


Bel fəqərə arası disk yırtığının klinik əlamətləri

  • Ən ilkin simptom bel ağrısıdır.

  • Müalicə olunmadıqda ağrı sinir kökü boyunca ayağa yayılır. Bu ağrılar adətən birtərəfli olur.

  • Disk sinir kökcüyünü sıxdıqda, bud və baldırın arxa-yan səthi ilə dabana qədər yayılan ağrılar meydana gəlir.

  • Daha irəliləmiş hallarda hər iki ayağa yayıla bilər.

  • Sinir sıxılması artdıqca ayaqlarda uyuşma, keyimə, qarışqa gəzməsi hissi, əzələ zəifliyi və atrofiya baş verir.

  • Ağır hallarda “at quyruğu sindromu” deyilən vəziyyət inkişaf edir – bu zaman sidik-ifrazat funksiyasında pozğunluq yaranır.


Diaqnostika

  • Əsas diaqnostik üsul MRT müayinəsidir.

  • Daha sonra sinir sıxılmasının dərəcəsini qiymətləndirmək üçün ENMQ müayinəsi aparılır.

  • ENMQ həmçinin disk yırtığını digər oxşar nevroloji problemlərdən (lumboişalgiya, pleksopatiya, tunel sindromları) ayırmağa kömək edir.


Differensial diaqnoz
Hər bel ağrısı disk yırtığı demək deyil. Bel ağrılarının təxminən 90%-i disk yırtığı ilə bağlı olmur.

Bel ağrısına səbəb ola biləcək digər hallar:

  • Qrip zamanı yaranan əzələ spazmları

  • Ani və düzgün olmayan hərəkətlər

  • Soyuqdəyməyə bağlı əzələ spazmları

  • Yaşla əlaqədar osteoartrit və spondiloz

  • Onurğa şişləri və digər orqan metastazları

  • Böyrək ağrısı

  • Aşağı ətraflarda sinir sıxılmaları və tunel sindromları


Müalicə

Kəskin dövr:

  • Yataq və yarımyataq istirahəti
  • Medikamentoz (dərman) müalicəsi

Xroniki dövr:

  • Fizioterapiya və reabilitasiya
  • Bel ətrafı əzələləri gücləndirən gimnastika
  • Üzmə məşqləri

Cərrahi müalicə:

  • Konservativ müalicə nəticə vermədikdə
  • 4–6 həftə ərzində ağrılar keçmədikdə
  • Sinir köklərinin sıxılması artaraq parez (əzələ zəifliyi) və atrofiya inkişaf etdikdə
  • “At quyruğu sindromu” zamanı sidik-ifrazat pozğunluğu yaranarsa, təcili əməliyyat tələb olunur.

Müalicə qərarı pasiyentin yaşı, gündəlik fəaliyyəti və yırtığın ölçüsünə görə fərdi şəkildə verilməlidir.


Nəticə
Bel fəqərə arası disk yırtıqları düzgün diaqnoz və vaxtında müalicə olunmadıqda ciddi nevroloji fəsadlara səbəb ola bilər. Erkən mərhələdə həkimə müraciət, konservativ müalicə üsullarına əməl edilməsi və həyat tərzinin düzəldilməsi xəstəliyin ağırlaşmasının qarşısını ala bilər.


Daha ətraflı məlumat almaq / müalicə və randevu üçün bizimlə əlaqə saxlayın:
WhatsApp: +994 50 853 74 88